De Eiffeltoren werd tussen 1887 en 1889 gebouwd ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling van 1889; de Eiffeltoren zou de monumentale toegang tot de tentoonstelling worden. Het jaar 1889 was niet toevallig uitgekozen: het was de honderdste verjaardag van de Franse Revolutie. In 1884 werd een wedstrijd georganiseerd door het ministerie van Handel en Industrie om een 300 meter hoge toren te bouwen op het Champ-de-Mars. Meer dan 700 dossiers werden ingediend en het project van de firma Eiffel werd op 12 juni 1886 unaniem door de jury gekozen, enerzijds omwille van de originaliteit van het project, anderzijds omdat Eiffel in het verleden had bewezen binnen tijd en budget te kunnen werken.
Aanvankelijk had Gustave Eiffel – toentertijd meester in de architectuur met smeedijzer – gedacht twaalf maanden bezig te zijn met de constructie. In werkelijkheid duurde de bouw echter tweemaal zo lang. De bouwfase, die begon op 28 januari 1887, eindigde pas eind maart 1889, maar dat was op tijd voor de officiële opening van de wereldtentoonstelling van 1889. Het monument heeft in totaal 1,5 miljoen frank meer gekost dan aanvankelijk verwacht werd. Op de bouwplaats is het aantal werknemers nooit boven de 250 geweest. De reden hiervoor is dat een groot deel van het werk al tevoren was gedaan in de fabrieken van Eiffel, in Levallois-Perret. Van de 2,5 miljoen klinknagels in de toren zijn er slechts 1.050.846 op de bouwplaats geplaatst, ongeveer 42% van het totaal. De meeste onderdelen zijn op de grond geassembleerd in de fabrieken in Levallois-Perret, per brokken van vijf meter, met voorlopige bouten. Op de bouwplaats werden vervolgens de bouten vervangen door klinknagels. Voor het ontwerp zijn vijftig ingenieurs twee jaar bezig geweest met het tekenen van 5.300 tekeningen van details van de Eiffeltoren. Van elk van de 18.038 smeedijzeren stukken van de Eiffeltoren is een schets gemaakt. Door de keuze voor smeedijzer als bouwmateriaal, is de toren bestand tegen meteorologische omstandigheden en metaalmoeheid, en zou hij nog enkele eeuwen mee moeten kunnen gaan. Op de bouwplaats werden, als eerste stap, vier betonnen voetstukken geplaatst ter ondersteuning van de vier poten. Dit was nodig om de druk op de grond te verspreiden. De montage van het metaal begon op 1 juli 1887. De mannen die verantwoordelijk waren voor deze gigantische “Meccano” worden les voltigeurs genoemd. Zij stonden onder leiding van Jean Compagnon. Tot op 30 meter hoogte werden de stukken met behulp van een kraan omhoog gehesen. Tussen de 30 en 45 meter hoogte werd gebouwd met behulp van 12 houten steigers. Boven de 45 meter hoogte werden er nieuwe steigers gebouwd, die bevestigd waren aan balken van 70 ton voor de eerste verdieping. En daarna volgde het aansluiten van de balken met de vier randen, voor de eerste verdieping. Deze aansluiting is voltooid op 7 december 1887. Voor de bouw van de tweede verdieping moesten er opnieuw steigers worden gemaakt. In september 1888, toen de tweede verdieping al gebouwd was, gingen de werknemers in staking. Ze waren het niet eens met de arbeidstijd: in de winter 9 uur per dag en in de zomer 12 uur per dag, en ze vonden de lonen te laag tegenover de risico’s. Eiffel gaf hierop aan dat de risico’s niet anders zijn op een hoogte van 50 meter dan op een hoogte van 200 meter. En hoewel de werknemers al beter betaald werden dan het gemiddelde toentertijd, werd de eis van de salarisverhoging ingewilligd. Drie maanden later brak er opnieuw een staking uit, maar ditmaal hield de leiding het been stijf en weigerde elke onderhandeling. In totaal werkten 250 staalarbeiders mee aan de bouw. Het was voor die tijd opmerkelijk dat geen enkele arbeider tijdens de bouw het leven liet. Er verongelukte alleen een arbeider die buiten werktijd met zijn verloofde de toren beklom. Toen het gebouw voltooid was, moest er een voorziening getroffen worden om de derde verdieping te kunnen bezoeken. De liften van Backmann, die oorspronkelijk gepland waren in het ontwerp dat werd ingezonden voor de wedstrijd in mei 1886, werden afgewezen door de jury. Eiffel maakte daarom gebruik van drie nieuwe leveranciers: Roux-Combaluzier et Lepape, het Amerikaanse bedrijf Otis en Léon Edoux.
De Eiffeltoren werd op 31 maart 1889 ingehuldigd in aanwezigheid van alle medewerkers en het Parijse gemeentebestuur. Op de derde verdieping van de toren, die moest worden beklommen want de liften waren nog niet operationeel, werd een Franse vlag gehesen, de Marseillaise werd gespeeld en er werden 21 kanonschoten afgevuurd. Gustave Eiffel kreeg bij die gelegenheid zijn ereteken als officier van het Legioen van Eer. Op 6 mei werd de toren officieel geopend door de Franse president Carnot. Het monument was, tot de bouw van de Chrysler Building in New York (1930), het hoogste gebouw ter wereld. De toren was er gekomen ondanks heel wat weerstand. In een petitie, ondertekend door Zola, Maupassant en een 300-tal andere kunstenaars, was onder meer aangevoerd dat buitenlanders zouden lachen met de smakeloze horreur waarmee de Fransen zich aan de wereld presenteerden.[7] De Parijse bevolking was, tijdens de eerste jaren dat de toren er stond, helemaal niet blij met het monument. In veler ogen was het een metalen onding. De Eiffeltoren kreeg gaandeweg meer waardering en wordt beschouwd als een architectonisch meesterwerk. Een bijzonderheid is de veelheid aan fijnmazige ornamenten (smeedwerk) die op de toren zijn aangebracht, een prestatie die Eiffel de bijnaam ijzertovenaar gaf. Op 6 mei 1889 opende de Eiffeltoren zijn deuren voor het publiek, ter ere van de wereldtentoonstelling van dat jaar. Vanaf 15 mei mocht het publiek de toren beklimmen. Hoewel de toren tijdens de bouw werd bekritiseerd door onder anderen een aantal van de bekendste kunstenaars van die tijd, was hij snel een succes. In de eerste week, toen de liften nog niet in gebruik waren, hebben 28.922 personen de toren beklommen tot de top. Ongeveer 2 miljoen bezoekers hebben de toren bezocht voor de wereldtentoonstelling. Onder hen waren beroemdheden als Buffalo Bill, de koning van Griekenland en prins Boudewijn van België.
Nadat de wereldtentoonstelling afgelopen was, daalde de belangstelling en daarmee het aantal bezoekers snel. In 1899 waren er slechts 149.580 bezoekers. Er werd begonnen de toren commercieel te exploiteren, door de prijs van de toegangskaarten te verlagen; met nauwelijks zichtbaar resultaat. Op de wereldtentoonstelling van 1900, die opnieuw in Parijs was, werden meer dan een miljoen toegangskaarten verkocht, veel meer dan de tien jaren daarvoor. Maar in 1901 was de daling alleen maar groter, omdat veel mensen de toren al hadden gezien in 1889. De daling van het aantal bezoekers zorgde ervoor dat de toekomst van de toren niet meer zeker was na 31 december 1909, bij het verlopen van de vergunning. Sommigen meenden zelfs dat de toren zou worden afgebroken na die datum. De oplichter Victor Lustig speelde handig op deze geruchten in en wist de toren aan een schroothandelaar te verkopen. Maar omdat de toren waardevol bleek voor communicatiedoeleinden mocht hij langer blijven staan. Op 12 januari 1908 werd het eerste langeafstandsradiobericht vanaf de toren verzonden. De toren onderging een modernisering naar aanleiding van de wereldtentoonstelling van 1937. De modernisering bestond uit het verwijderen van de als ouderwets beschouwde decoraties van de eerste verdieping en het toevoegen van nieuwe verlichting op de hele toren. In 1944 ontsnapte de toren aan brandstichting door de Duitse bezetters. De aanslag werd opgeëist door de Wehrmacht. Op 3 januari 1956 beschadigde een brand de top van de toren. Een jaar later werd de huidige antenne op de top geplaatst. In het begin van de jaren zestig begon het internationale toerisme te groeien. Dit had direct gevolgen voor het aantal bezoekers van de toren. Dit aantal steeg sterk en kwam later zelfs dicht bij de zes miljoen bezoekers per jaar. In 1998 werd dit aantal voor het eerst gehaald. In 2002 is de mijlpaal van 200 miljoen toegangskaarten bereikt en in 2004 was het vijfde in de meest bezochte monumenten van Île-de-France.
Travel the world 