Château de Versailles: les jardins

De wereldberoemde Franse tuinen van Versailles met hun vele fonteinen zijn aangelegd door tuinarchitecten André Le Nôtre en graaf Caraman, die tekende voor de 18e-eeuwse tuinen van het Klein Trianon. De afmetingen van deze tuin zijn enorm en de tuin omvat veel vijvers, fonteinen, honderden beelden, zuilengalerijen, paviljoenen, bloemperken, lusthofjes, de oranjerie, een grot en een groot kanaal. Versailles is wereldberoemd om de grote hoeveelheid werkende fonteinen. Vrijwel alles is precies gebleven zoals in de tijd van de Zonnekoning. Deze koning was verzot op watervallen en waterpartijen. De vergulde fonteinen en bassins staan allemaal perfect symmetrisch opgesteld. De sculpturen verbeelden goden, mythen en de seizoenen die, volgens de filosofie van die tijd, waren onderworpen aan de macht van de vorst. Een van de meest sprekende voorbeelden van de beeldentaal van de fonteinen is de Vijver van Latona. Deze godin, moeder van Apollo en Diana, werd uitgelachen door boeren die haar water weigerden voor haar en haar kinderen. Zij veranderde al deze brutale mensen in kikkers. Op de fontein is de transformatie van boer tot kikker in tientallen stadia uitgebeeld. De moraal, dat goden en nimfen boven kritiek verheven zijn en dat boeren en kikkers dicht bij elkaar staan, zal geen 18e-eeuwse voorbijganger zijn ontgaan. Het waterverbruik was enorm, er werden daarom speciale kanalen en aquaducten van de Seine aangelegd om Versailles van water te voorzien. De fonteinen werden zelfs enkel in werking gesteld als de koning in de buurt was en Lodewijk schreef een handleiding en een wandeling voor de hovelingen. Lodewijk bleef deze passie voor zijn tuinen behouden tot op hoge leeftijd. In 1979 werden de tuinen samen met het kasteel ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Trivia

Op zondag zijn de fonteinen in werking (begin mei tot oktober) tijdens de Grandes-Eaux; tijdens dit schitterend schouwspel wordt de sfeer van de 17e eeuw teruggehaald.
Tijdens het ancien régime was het Park 6000 ha groot en werd omsloten door 43 km muur. De totale oppervlakte bedraagt nu nog 815 ha.
De Fonteinmeesters floten naar elkaar om de komst van de Koning te melden; het fluitsignaal was het startsignaal voor de werking van de Fontein. Er was in de 18e eeuw niet genoeg waterdruk om alle fonteinen tegelijk te laten spuiten.
De routes door de tuin welke Lodewijk XIV beschreef in zijn wandelgidsen voor zijn tuin in 1689 en 1701 zijn ongeveer 4 tot 8 km lang; de versies ervan zijn bewaard in de nationale bibliotheek van Frankrijk.
De tuin staat ook in het Guinness Book of Records als de grootste aangelegde tuin ooit.

In cijfers

De tuin is 800 ha. groot, waarvan 300 ha. bos en woud.
In de oranjerie worden 1080 sinaasappelbomen in kuipen bewaard; sommigen al langer dan 200 jaar.
Er zijn ruim 200.000 historische bomen.
Er zijn 150 verschillende soorten appelbomen.
Elk jaar worden 210.000 bloemen geplant.
Le Nôtre bestelde jaarlijks in Holland meer dan vier miljoen tulpenbollen.
De tuin wordt ommuurd door een muur van meer dan 40 km lengte.
De tuin telt 372 marmeren en bronzen sculpturen.
In het totaal zijn er 2100 sculpturen en meer dan 5000 meubels.
Er zijn 55 vijvers en bassins, die per uur 3600 m³ water verbruiken; er zijn ruim 2400 fonteinen.
Het grote kanaal is 24 ha groot, heeft een inhoud van 500.000 m³ en een omtrek van 5570 m.
Lodewijk XIV liet een dozijn Venetiaanse gondels op sleden over de Alpen naar Frankrijk brengen en voor de gondeliers een dorpje bouwen.
Het Meer der Zwitsers is 180.000 m³ groot.
De tuin telt 600 antieke fonteinen die werken dankzij 35 km buizen.
Het water wordt gewonnen op een afstand van ruim 200 km uit de Loire.
In de stallen was plaats voor de 600 paarden van de koning.
Lodewijk XIV heeft ongeveer 1.200 komedies en tragedies besteld tijdens zijn koningschap.
Er werkten ruim 35.000 mensen op de bouwwerf van het kasteel en zijn tuinen.
Aan de kapel werd langer dan een kwarteeuw gebouwd (van 1682 tot 1710).
De bouwfactuur bedroeg ongeveer 116.500.000 livres; ongeveer 2 miljard euro.